17 mei 2024

Wat is een ENSIA audit? Een Uitgebreide Uitleg

In de huidige digitale wereld is informatiebeveiliging een kritische factor geworden voor organisaties in zowel de publieke als de private sector. Gemeenten, in het bijzonder, beheren grote hoeveelheden gevoelige data en moeten voldoen aan strenge regelgeving om deze informatie te beschermen. Een belangrijk instrument dat hierbij helpt is de ENSIA-audit. Maar wat houdt een ENSIA-audit precies in, en waarom is het zo belangrijk? In deze blog zullen we dit uitgebreid bespreken. 

Wat is ENSIA? 

ENSIA staat voor Eenduidige Normatiek Single Information Audit. Het is een raamwerk dat door de Nederlandse overheid is ontwikkeld om de informatieveiligheid binnen gemeenten te waarborgen. Het doel van ENSIA is om een uniforme aanpak te bieden voor het beoordelen en rapporteren van informatieveiligheid, waardoor gemeenten transparanter en efficiënter kunnen werken. 

ENSIA is opgezet om te zorgen dat gemeenten aan de vereisten van diverse wetten en regelgevingen voldoen, zoals de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG), de Wet hergebruik van overheidsinformatie, en de Baseline Informatiebeveiliging Gemeenten (BIG). 

 

De Opzet van een ENSIA-audit 

Een ENSIA-audit is een gestructureerd proces dat bestaat uit verschillende fasen. Het doel is om te beoordelen of een gemeente voldoet aan de gestelde normen en regelgeving op het gebied van informatieveiligheid. Hieronder bespreken we de belangrijkste onderdelen van een ENSIA-audit. 

  1. Voorbereiding

De eerste stap in het auditproces is de voorbereiding. Dit omvat het verzamelen van alle relevante documentatie en het vaststellen van de scope van de audit. De scope bepaalt welke systemen, processen en gegevens worden beoordeeld. Het is belangrijk dat de auditors een goed begrip hebben van de IT-infrastructuur en de informatieprocessen binnen de gemeente. 

  1. Zelfevaluatie

Een cruciaal onderdeel van de ENSIA-audit is de zelfevaluatie door de gemeente. Hierbij beoordelen de gemeenten hun eigen informatieveiligheidssituatie aan de hand van de ENSIA-vragenlijst. Deze vragenlijst is gebaseerd op de normen en vereisten zoals vastgelegd in de BIG en andere relevante wetgeving. De zelfevaluatie helpt de gemeente om eventuele zwakke punten in hun informatieveiligheidsbeleid te identificeren en aan te pakken. 

  1. Audit door Externe Auditors

Na de zelfevaluatie wordt een externe audit uitgevoerd door geregistreerde IT-auditors(RE's). Deze auditors verifiëren de bevindingen van de zelfevaluatie en voeren aanvullende controles uit om te bepalen of de gemeente daadwerkelijk voldoet aan de gestelde normen. Dit omvat het inspecteren van documentatie, het interviewen van medewerkers, en het testen van systemen en procedures. 

  1. Rapportage

De bevindingen van de audit worden vastgelegd in een gedetailleerd rapport. Dit rapport bevat een overzicht van de sterkte- en zwaktepunten van de informatieveiligheidsmaatregelen binnen de gemeente. Het rapport wordt gedeeld met de verantwoordelijke bestuurders binnen de gemeente en met andere relevante stakeholders, zoals de gemeenteraad en de toezichthoudende autoriteiten. 

  1. Verbetermaatregelen

Op basis van de auditbevindingen stellen gemeenten een plan van aanpak op om de geïdentificeerde zwakke punten aan te pakken. Dit plan bevat concrete maatregelen en tijdlijnen om de informatieveiligheid te verbeteren. Het is belangrijk dat deze maatregelen niet alleen worden geïmplementeerd, maar ook regelmatig worden geëvalueerd en bijgesteld waar nodig. 

 

Het Belang van ENSIA voor Gemeenten 

ENSIA speelt een cruciale rol in het waarborgen van de informatieveiligheid binnen gemeenten. Hier zijn enkele redenen waarom ENSIA zo belangrijk is: 

  1. Compliance

ENSIA helpt gemeenten om te voldoen aan de wettelijke verplichtingen op het gebied van informatieveiligheid. Door de ENSIA-audit kunnen gemeenten aantonen dat zij voldoen aan de normen zoals vastgelegd in de AVG, BIO en andere relevante regelgeving. Dit vermindert het risico op beveiligingsbreaches. 

  1. Transparantie en Verantwoording

ENSIA zorgt voor meer transparantie in de manier waarop gemeenten omgaan met informatieveiligheid. Door het systematisch vastleggen en rapporteren van de bevindingen uit de audit kunnen gemeenten beter verantwoording afleggen aan hun stakeholders, zoals de gemeenteraad en de burgers. 

  1. Risicobeheersing

De ENSIA-audit helpt gemeenten om de risico's op het gebied van informatieveiligheid beter te beheersen. Door zwakke punten in hun beveiligingsmaatregelen te identificeren en aan te pakken, kunnen gemeenten de kans op datalekken, cyberaanvallen en andere incidenten aanzienlijk verminderen. 

  1. Continue Verbetering

ENSIA stimuleert een cultuur van continue verbetering binnen gemeenten. Door regelmatig audits uit te voeren en de bevindingen te gebruiken om hun beveiligingsmaatregelen te verbeteren, kunnen gemeenten hun informatieveiligheidsbeleid steeds verder optimaliseren. 

 

Hoe 2-Control Gemeenten kan Helpen bij ENSIA 

Bij 2-Control begrijpen we de complexiteit en de uitdagingen die gepaard gaan met ENSIA-audits. Onze expertise op het gebied van informatieveiligheid en IT-auditing stelt ons in staat om gemeenten effectief te ondersteunen bij het gehele ENSIA-proces. Hier zijn enkele manieren waarop wij kunnen helpen: 

 

Ondersteuning bij Zelfevaluatie (Pre-audit) 

Om een duidelijk beeld te krijgen van hoe uw systemen presteren ten opzichte van de vereisten, is het verplicht om eerst een zelfevaluatie uit te voeren. Wij kunnen deze pre-audit voor u verzorgen. Hierbij beoordelen wij, bij voorkeur voordat de gemeente de zelfevaluaties in de ENSIA-tool uploadt, de resultaten van uw zelfevaluatie met een nadruk op aantoonbaarheid. Dit helpt om onaangename verrassingen achteraf te minimaliseren. De uitkomst van de pre-audit geeft inzicht in hoeverre u voldoet aan de evaluatiecriteria en welke maatregelen noodzakelijk zijn om aan de beveiligingsrichtlijnen te voldoen. 

 

Noodzakelijke Maatregelen Treffen 

Voer op basis van de pre-audit zelf de benodigde stappen uit om uw systemen beter te beschermen tegen externe bedreigingen. 

 

Uitvoeren van een Penetratietest (Pentest) 

Indien u zelf verantwoordelijk bent voor hosting of softwareontwikkeling, is het essentieel om een penetratietest (ethical hacking test) op uw webomgeving uit te voeren als onderdeel van de DigiD-vereisten. Deze test controleert uw informatiesysteem op kwetsbaarheden en resulteert in een rapport met bevindingen. Wij raden aan hiervoor Dong-IT in te schakelen. Bekijk hier de verschillende opties voor penetratietesten. 

Neem zelf maatregelen om de bevindingen uit de pentest aan te pakken en op te lossen. Eventuele hoge risico's die uit de pentest naar voren komen, dienen voorafgaand aan de audit opgelost te worden. 

 

Audit over Suwinet en DigiD en Beoordelen Collegeverklaring 

Na het afronden van de voorgaande stappen, wordt de uiteindelijke ENSIA-audit uitgevoerd. Hierbij wordt de collegeverklaring inzake ENSIA met de bijbehorende bijlagen voor DigiD en Suwinet beoordeeld. De audit wordt uitgevoerd door een van onze RE-auditors. 

 

Assurance-rapport 

Het oordeel over de collegeverklaring wordt vastgelegd in een gestandaardiseerde rapportage. Dit format is ontwikkeld in samenwerking met de VNG en de beroepsgroep van auditors (NOREA). Het rapport dient ondertekend te zijn door een van onze RE-auditors. 

 

Conclusie 

De ENSIA-audit is een essentieel instrument voor gemeenten om hun informatieveiligheid te waarborgen en te voldoen aan wettelijke vereisten. Het proces van zelfevaluatie, externe audit en continue verbetering zorgt ervoor dat gemeenten hun beveiligingsmaatregelen voortdurend kunnen optimaliseren. Bij 2-Control zijn wij toegewijd aan het ondersteunen van gemeenten bij elke stap van dit proces, van voorbereiding tot implementatie van verbetermaatregelen. Door samen te werken met 2-Control kunnen gemeenten niet alleen voldoen aan de ENSIA-normen, maar ook een veilige en betrouwbare informatieomgeving creëren voor hun burgers. 

Bezoek onze dienstenpagina voor meer informatie over hoe wij u kunnen helpen met ENSIA-audits en andere informatieveiligheidsdiensten. Samen kunnen we werken aan een veiligere toekomst voor uw gemeente.